We schrijven er eigenlijk helemaal niet zo heel vaak over, maar de motor waar Foodaholics op draait is toch echt wel koffie. Mijn dagelijks leven wordt helaas gedomineerd door slechte automatenkoffie, maar als het even kan kies ik voor écht goede koffie. Toen we op het Amsterdam Coffee Festival uitgenodigd werden om eens bij Single Estate Coffee Roasters een bakkie te komen doen stuiterden we direct het festival rond. Kan ook van al de koffie die we toen al op hadden gekomen zijn trouwens. Enthousiast waren we in ieder geval wel, kijkjes in de keuken zijn zo leuk! Een afspraak was snel gemaakt en zo reisden Noskos en ik onlangs naar Maasdijk om daar in de branderij van Single Estate Coffee rond te kijken. Single Estate Coffee Roasters bijt hiermee meteen het spits af voor onze nieuwe rubriek “Op de koffie bij…”, waarin we op bezoek gaan bij producenten, leveranciers en andere interessante bedrijven.
Koffie is in Nederland diep geworteld. Al eeuwen geleden brachten handelslieden koffie mee uit exotische oorden. En er zijn maar weinig landen waar zoveel koffie gedronken wordt als hier. De onderzoeken zijn het niet allemaal eens, maar feit is wel dat Nederland in ieder geval tot de top van de koffiedrinkende landen behoort. Gemiddeld drinkt de Nederlander zo’n 150 liter koffie per jaar. Gek eigenlijk dat we dan zo vaak nog genoegen nemen met een bak slootwater. Gelukkig begint er wel wat te veranderen. Sinds de komst van apparaten als Senseo en Nespresso begint koffiedrinkend Nederland zich te beseffen dat er nog veel meer is dan Douwe Egberts Aroma Rood snelfiltermaling. En je kunt een hoop vinden van alle hipster-koffietentjes, maar zij hebben er wél voor gezorgd dat koffie nog meer in de lift zit.
Single Estate Coffee is een onderdeel van Bud Holland B.V, importeur van exotische groenten en fruit, en gevestigd op een saai bedrijventerrein. Binnen in het onopvallende pand bevindt zich echter een waar koffiewalhalla. Single Estate Coffee heeft de beschikking over een fantastisch ingerichte ruimte met alles wat de professionele koffiezetter/koffieproever maar nodig kan hebben. Gefilterd water, glimmende koffiemolens en -machines, alle zetmethodes voor filterkoffie, you name it. In deze ruimte kunnen barista’s oefenen, kunnen de proevers van Single Estate op zoek naar de beste bonen en kunnen bezoekers terecht voor koffieproeverijen (cuppings).
Wij zijn uitgenodigd door Patrick Groenewold die ons met glimmende ogen honderduit vertelt over zijn liefde voor de koffieboon. Patrick – van origine kok – reist de hele wereld over voor de koffiebonen voor Single Estate Coffee. Single Estate kiest waar het kan voor Direct Trade. Dit betekent dat de koffiebonen direct en voor een eerlijke prijs bij de boer worden gekocht, zonder vage en dure tussenschakels. Hier profiteert uiteindelijk iedereen van: de boer kan meer investeren in zijn eigen plantage, de klanten krijgen koffie van topkwaliteit.
BOER – BRANDER – BARISTA
Welke koffieboon je ook neemt, hij is elke keer anders. Groei- en weersomstandigheden, de manier van oogsten, van wassen en drogen en opslag. Alles heeft zijn invloed. Ook (of misschien wel júist) de koffiebrander. Branden doet Single Estate Coffee daarom ook zelf. Terwijl we nog wat doorpraten over alle exotische oorden waar Patrick is geweest, lopen we naar beneden om in de branderij te gaan kijken. Onderweg maken we nog een detour door de opslag van Bud Holland. Wow. Naast een koffiewalhalla is dit dus ook een foodwalhalla. Al die exotische producten die je maar lastig kunt krijgen? Hier liggen ze. Allemaal. Wow.
Maar we kwamen voor koffie, door naar de branderij dus. De brander van Single Estate kan 45 kilo bonen per keer verwerken en er wordt zo’n 3 dagen per week gebrand. Single Estate Coffee maakt single origin koffie, wat betekent dat er alleen bonen van één boer in je zak koffie terecht komen. Zo’n 5 á 6 soorten koffie zijn het hele jaar verkrijgbaar. Andere soorten worden slechts tijdelijk verkocht omdat het dan bijvoorbeeld gaat om een oogst van een kleine boer. Zo dronken wij een geweldige koffie uit Brazilië waar we in de branderij de allerallerlaatste zak van zagen liggen.
Tijdens het branden van de koffie komen de koffievliesjes van de bonen los en blijven achter. Deze vliesjes worden verzameld en vervoerd naar Rotterzwam, de oesterzwammenkwekerij in voormalig Tropicana Rotterdam. Zij gebruiken deze vliesjes, gemengd met koffiedik, om de oesterzwammen op te kweken.
Cuppen
Terug boven is het tijd om koffie te gaan proeven. Of eigenlijk: te cuppen. Natuurlijk zijn er de afgelopen uren al wat lattes en espresso’s door ons gedronken, maar cuppen is een heel ander verhaal. Je kunt het eigenlijk nog wel het beste vergelijken met het proeven van wijn; cupping is echt bedoeld om de kwaliteit en smaak van je koffiebonen te kunnen beoordelen en bewaken.
Omdat je om kwaliteit en smaak te kunnen waarborgen niet zomaar een beetje wat slokjes koffie kan nemen, is de techniek van cuppen overal hetzelfde. Naast smaak speelt ook geur een grote rol en dus wordt er niet alleen geproefd, maar ook heel veel geroken.
Een cupping begin je met het ruiken aan de droge maling. Ruikt de koffie fruitig? Of meer naar chocola of noten? Daarna wordt er water van 90 graden over de koffiemaling gegoten. Dit moet vervolgens 4 minuten rusten. Ondertussen kun je je neus gebruiken voor het genieten en beoordelen van de geuren die vrijkomen door het water bij de koffie.
Koffie proeven doe je met een lepel. Na 4 minuten neem je je cuppinglepel en breek (crack) je hiermee de ontstane koffiekorst. Deze korst wordt verwijderd, waarna de lepels worden omgespoeld. Nu pas begint het eigenlijke proeven. En dat proeven gaat gepaard met véél geslurp! Vergeet alles wat je hebt geleerd over slurpen: nu mag het! Door het slurpen komt er zuurstof bij de koffie en wordt de koffie ook over je hele tong verspreid. Zo test je het beste de pure smaak. Om te voorkomen dat je teveel cafeïne binnen krijgt, spuug je de koffie na het proeven uit. Het proces van het slurpen en proeven wordt herhaald na 12 en 18 minuten, omdat de smaak na verloop van tijd ook nog verandert.
Karton en chocolade
“Hij smaakt naar karton!”, “Ik proef chocolade”, “Frambozen!”, het zijn allemaal uitspraken die je voorbij kunt horen komen bij het proeven van koffie. Met pen en papier bij de hand wordt er gelet op aroma, aciditeit, mondgevoel, smaak en nasmaak. Leuk om te merken dat Noskos en ik bij het proeven van koffie direct best in dezelfde richting denken: chocola en karamel. Patrick kan smaken nog veel concreter benoemen, maar goed, hij doet natuurlijk ook niet anders dan koffie proeven en tonen benoemen. Ik merk dat ik – nu ik steeds vaker verschillende koffies proef – echter ook al steeds vaker kan benoemen wat voor smaken ik herken. En ook leer ik langzamerhand uit welke landen ik de koffie het lekkerste vindt.
Wat kan helpen bij het proeven van koffie is een smaakwiel. Een leuk hulpmiddel is het boekje 33 Cups of Coffee. In dit kleine boekje kun je van 33 koffies een smaakprofiel maken. Door bewust te proeven en in te vullen wat je proeft, zul je steeds meer leren te onderscheiden. Er zijn overigens nog meer varianten van dit boekje: zo gebruiken Noskos en ik er beiden ook eentje voor het proeven van chocolade.
We kunnen nog wel uren doorgaan met het praten over en het proeven van koffie. Maar ondertussen beginnen we behoorlijk te stuiteren van alle cafeïne en wordt het tijd om te vertrekken. Patrick geeft ons beiden een zakje van de koffie uit Brazilië mee. Net als dat we toen nog wel uren door konden praten, kan ik nu nog wel uren door typen. Patrick heeft ons zoveel mooie verhalen verteld en zoveel informatie gegeven! Waarschijnlijk zullen we in de toekomst op Foodaholics ook nog wel eens meer aandacht geven aan koffie. Bijvoorbeeld het proces van oogst en wassing is ook mateloos interessant.
Ook koffie van Single Estate Coffee proeven?
Nieuwsgierig geworden naar de koffies van Single Estate Coffee? Je drinkt Single Estate Coffee onder andere bij Lebkov & Sons, Hop & Stork en Villa Augustus. Meer locaties? Op de website staat een mooi lijstje. Sinds kort heeft Single Estate Coffee ook een webshop. Je koopt er koffie rechtstreeks uit de branderij en kunt er tevens terecht voor onmisbare koffiegear én Single Estate Coffee merchandise!
No Comments